شانزدهم آذرماه، به یاد سه دانشجویی که همین روز در سال ۱۳۳۲ در اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا و هم‌چونین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در دانشگاه تهران کشته شدند، روز دانشجو نام گرفته است. دو تن از این دانشجویان هوادار حزب توده‌ی ایران و یک تن هوادار جبهه‌ی ملی ایران بود.
چند ماه پس از کودتای بیست و هشت مرداد سال ۱۳۳۲ اعلام شد که روابط ایران و بریتانیا (که در زمان نخست‌وزیری مصدق قطع شده بود) از سر گرفته خواهد شد و ریچارد نیکسون نایب ریاست جمهوری وقت آمریکا برای دیدار رسمی به ایران خواهد آمد. این موضوع بهانه‌ی لازم برای اعتراض‌ها را فراهم کرد و در چهاردهم آذرماه به سفارش نهضت مقاومت ملی، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاس‌ها پرداختند و ناآرامی تمامی محوطه‌ی دانشگاه تهران را فراگرفت. سربازان و نیروهای ویژه‌ی ارتشی پس از هجوم به دانشگاه، به کلاس‌های درس حمله‌پر شدند و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی کردند. نیروهای امنیتی در دانشکده‌ی فنی شروع به تیراندازی کردند و سه دانشجوی این دانشکده به نام‌های احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفا بزرگ‌نیا در این میان کشته شدند. فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته‌ی حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود دریافت کرد.
شانزدهم آذر ماه در آغاز توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور که مرکز اجتماع و مباحثه‌ی مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود، روز دانشجو نامیده شد. پس از آن هر سال در این روز اعتصاب‌های دانشجویی به راه می‌افتاد و در واقع روز شانزدهم آذرماه به معیاری برای ارزیابی میزان نفرت از حکومت شاه و توانایی و نفوذ مخالفان در بین روشنفکران تبدیل شد. از آن‌زمان تا کنون، این روز از اهمیت تاریخی برجسته‌ای در ایران برخوردار بوده است.
دسته‌ها: تاریخی
0 دیدگاه