روز جهانی موزه

موزه یا آثارخانه به مکان خاصی گفته می‌شود که در آن، مجموعه‌ای از آثار باستانی، صنعتی و اشیاء ارزشمند را به معرض نمایش می‌گذارند. هجدهم ماه می، برابر با بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه را روز جهانی موزه نامیده‌اند.

نخستین موزه‌‌ها با مجموعه‌های خصوصی افراد توانمند، خانواده‌ها و موسسه‌های هنری شکل گرفتند که شامل اشیاء طبیعی و نایاب می‌شد. در ایران ساخت نخستین موزه به ناصرالدین‌شاه قاجار و پس از بازگشت وی از سفر اروپا نسبت داده شده است.

موزه‌ها گونه‌های مختلفی دارند؛ مجموعه‌های بزرگ در شهرهای بزرگ که انواع اشیاء را پوشش می‌دهند و موزه‌های کوچک که یک یا چند دسته‌ی خاص را شامل می‌شوند و از میان آن‌ها می‌توان به موزه‌ی هنرهای زیبا، هنر کاربردی، صنایع دستی، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، قوم‌شناسی، تاریخ، تاریخ فرهنگی، تاریخ نظامی، علم، فناوری، موزه‌ی کودکان، نقشه، تاریخ طبیعی، سکه‌شناسی، گیاه‌شناسی، علوم طبیعی و تمبرشناسی اشاره کرد.

کلمه‌ی موزه را از واژه‌ی یونانی (Mousein) گرفته‌اند که نام تپه‌ای بوده است در آتن که در آن عبادتگاهی برای موزها که نه الهه‌ی هنر و صنعت بوده‌اند، ساخته شده بود. موزه (Mousee) تلفظ فرانسوی این واژه و موزیم (Museum) تلفظ انگلیسی آن است. از حدود سال ۱۲۹۰ هجری قمری این کلمه با تلفظ فرانسوی آن در ایران رایج شد و در افغانستان شکل انگلیسی واژه رایج است.

از معروف‌ترین موزه‌های جهان می‌توان به موزه‌ی لوور پاریس، موزه‌ی ارمیتاژ سن‌پترزبورگ و بریتیش‌موزیوم در لندن اشاره کرد. از مهم‌ترین موزه‌هایی که در ایران وجود دارد می‌توان از موزه‌ی ایران باستان، موزه‌ی آذربایجان، موزه‌ی رضا عباسی، موزه‌ی‌ آبگینه، موزه‌ی‌ فرش، موسسه‌‌ی فرهنگی موزه‌های بنیاد (شامل موزه‌ی زمان، موزه‌ی پول، موزه‌ی کاخ رامسر، موزه‌ی خودروهای تاریخی ایران)، موزه‌ی هنرهای معاصر و کاخ موزه‌ی نیاوران و موزه‌ی اداری سفیر نام برد. معروف‌ترین موزه در زمینه‌ی علوم طبیعی، موزه‌ی علوم طبیعی بهاباد یزد است.