روز جهانی حقوق بشر

روز جهانی حقوق بشر یک رویداد سالانه است که در تاریخ دهم دسامبر (نوزدهم آذرماه) برگزار می‌شود و توسط یونسکو نام‌گذاری شده است.

اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر یک پیمان بین‌المللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ دهم ماه دسامبر ۱۹۴۸ در پاریس به تصویب رسیده است. این اعلامیه نتیجه‌ی مستقیم جنگ جهانی دوم بوده است و برای نخستین‌بار حقوقی را که تمام انسان‌ها مستحق آن هستند، به‌صورت جهانی بیان می‌دارد. اعلامیه‌ی مذکور شامل سی ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر می‌پردازد. مفاد این اعلامیه، حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی‌ای را که تمامی ابنای بشر در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند مشخص کرده‌است.

لایحه‌ی جهانی حقوق بشر از اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر، میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و دو پروتکل انتخابی آن تشکیل شده است. در سال ۱۹۶۶ مجمع عمومی دو لایحه‌ی جزئی‌تر مذکور را به ‌تصویب رساند. در سال ۱۹۷۶ هنگامی که لایحه‌ی جهانی حقوق بشر توسط تعدادی کافی از ملت‌ها مورد تأیید قرار گرفت، به حقوق بین‌الملل تبدیل شد.

مفاد این اعلامیه از نظر بسیاری از پژوهشگران الزام‌آور است و از اعتبار حقوق بین‌الملل برخوردارست، زیرا به‌صورت گسترده‌ای پذیرفته شده است و برای سنجش رفتار کشورها به کار می‌رود. کشورهای تازه‌استقلال‌یافته‌ی زیادی به مفاد اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر استناد کرده‌اند و آن را در قوانین بنیادی یا قانون اساسی خود گنجانده‌اند.