روز جمهوری اسلامی

در تاریخ دهم و یازدهم فروردین‌ماه ۱۳۵۸ مردم ایران به پای صندوق‌های رای رفتند تا از بین گزینه‌های آری و نه به نظام جمهوری‌اسلامی یکی را انتخاب کنند. پیش از آن، از سوی برخی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی دیگر پیشنهادهای مختلفی چون جمهوری (بدون قید اسلامی) و یا جمهوری دموکراتیک مطرح شده بود که هیچ‌کدام به نظرسنجی راه نیافتند.
در روز دوازدهم فروردین‌ماه ۱۳۵۸ نتیجه‌ی آرا ۹۸.۲٪ آری به جمهوری‌اسلامی اعلام شد. روح‌الله خمینی حکومت جمهوری‌اسلامی اعلام کرد و این روز در تقویم، روز جمهوری‌اسلامی نام گرفت.
به باور طرفداران جمهوری‌اسلامی، این همه‌پرسی حکومت جمهوری‌اسلامی ایران را در زمره حکومت‌هایی قرار داد که در ابتدای تشکیل از ملت خود اجازه‌ی تشکیل می‌گیرند و ایدئولوژی آن‌ها به روش دموکراتیک انتخاب می‌شوند. از سوی دیگر، عبدالکریم لاهیجی می‌گوید امری که در آن روز انجام گرفت بیشتر مشخصه‌های یک بیعت از مردم را داشت تا برگزاری یک همه‌پرسی؛ اشکال برگزاری چونان همه‌پرسی‌ای این عنوان می‌شود که در نظرسنجی دوازده فروردین‌ماه ۱۳۵۸، نوع حکومت بعدی از مردم پرسیده نشد و نحوه‌ی سؤال «جمهوری‌اسلامی، آری یا نه؟» به شکلی است که مردم را بین انتخاب شیوه‌ای معلوم و یا تن‌دادن به شیوه‌ای نامعلوم مخیر می‌کند که از لحاظ روانی توده‌های مردم را به انتخاب پاسخ آری متمایل می‌کند.