روز تولد کوروش

کوروش دوم که به کوروش بزرگ و کوروش کبیر مشهور است، نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود و بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد بر نواحی گسترده‌ای از آسیا حکومت می‌کرد.
کوروش در استوانه‌ای که در بابل کشف شده است، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نواده‌ی کوروش، شاه بزرگ انشان، نواده‌ی چیش‌پیش، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» معرفی می‌کند. او در آغاز علیه شاه ماد طغیان کرد و سپس به پایتخت حکومت ماد در هگمتانه یورش برد و با کمک‌هایی که از درون سپاه ماد به او شد، هگمتانه را فتح کرد.
بهار سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش به فکر تسخیر بابل افتاد. استوانه‌ی کوروش پس از شکست‌دادن نبونعید و تصرف بابل نوشته شده است و سند و شاهد تاریخی ارزشمندی محسوب می‌شود. پارس‌ها تا پیش از سال ۵۵۰ پیش از میلاد نقش به‌سزایی در دگرگونی‌های دنیا بازی نمی‌کردند، اما در این سال پیروزی‌ها و فتوحات کوروش بر سلاطین همسایه آغاز شد. کوروش نظامی قدرتمندی بود و بین سال‌های ۵۵۰ تا ۵۳۹ پیش از میلاد پیروزی‌های متعددی کسب کرد. گستردگی پهنه‌ی حکومت کوروش تا سال ۵۳۹ پیش از میلاد از شرق، رود سند در هندوستان و از غرب، آناتولی بود و ۳۲۰۰ کیلومتر طول داشت.
مهم‌ترین منابع کلاسیک برای زندگانی کوروش، هرودوت، گزنفون و کتزیاس است. مهم‌ترین منابع شرقی نیز رویدادنامه‌ی معروف نبونئید، شاه کلدانی است که از کوروش شکست خورده بود.